Blog

Bezpieczeństwo pracy to temat szeroko dyskutowany, który dotyczy szczególnie produktów przeznaczonych do pracy na wysokości takich jak drabiny, rusztowania stacjonarne i ruchome, platformy jezdne.

Produkty te muszą spełniać europejskie normy w zakresie bezpieczeństwa, gwarantujące bezpieczeństwo osób prywatnych, fachowców i robotników pracujących w firmach budowlanych.
Czyli tych wszystkich, którzy pracują na wysokości, a dokładnie:
• użytkowników drabin,
• monterów i/lub użytkowników rusztowań stacjonarnych i ruchomych,
• użytkowników podnośników jezdnych i stacjonarnych,
• osób pracujących na dachach czyli monterów anten, elektryków, robotników.

Na rynku jest wiele produktów przeznaczonych dla użytkowników drabin i rusztowań do użytku profesjonalnego i hobbystycznego. Zorientowanie się w tym czy spełniają one w zakresie pracy na wysokości może się zatem wydawać trudne.
Firmy budowlane mają szeroką wiedzę na temat certyfikatów UNI EN 131 dla drabin przenośnych, czy UNI EN 1004 dla rusztowań przenośnych i stacjonarnych, ale nie jest tak samo w przypadku użytkowników prywatnych.
Dlatego też sprzedawcy drabin i rusztowań muszą zawsze mieć aktualne informacje na temat odnośnych norm europejskich żeby udzielać wyczerpujących informacji klientom, bez względu na to czy są to firmy, czy osoby prywatne.
Nie zawsze certyfikat zgodności z normą dla drabin, rusztowań czy podnośników wystarczy żeby uniknąć wypadków. Bardzo ważne jest także przestrzeganie zasad postępowania i zachowanie określonych środków ostrożności.

BEZPIECZEŃSTWO NA DRABINACH

Wiedza w zakresie zasad użytkowania sprzętu podczas pracy na wysokości pozwala pracownikom na unikanie poważnych błędów, takich jak:
• wypadki na drabinach źle zamocowanych i nie rozłożonych do końca;
• upadek z drabiny z powodu utraty równowagi. W tym przypadku bardzo przydatne może być stosowanie zabezpieczeń, kosza dla operatora, lub półki na przedmioty;
• poślizgnięcie się na drabinie spowodowane niewłaściwą odzieżą.

Większość wypadków spowodowana jest powyższymi przyczynami. W mniejszym stopniu ich przyczyną są wady konstrukcyjne lub nieprawidłowa konserwacja drabiny, rusztowania lub podnośnika. Warto wiedzieć, że nie należy "nadużywać" drabin przenośnych do zastosowań profesjonalnych.

Nadają się one do pracy na wysokości tylko, jeżeli:
• poziom ryzyka jest ograniczony a czas pracy krótki
• zbyt mała przestrzeń robocza nie pozwala na użycie innego sprzętu
• w przypadku nierówności terenu posiada się specjalną, regulowaną drabinę.

W każdym razie, aby zwiększyć bezpieczeństwo na drabinach, wskazane jest używanie drabiny pomostowej, wyposażonej w poręcz, podest i półkę na przedmioty.

BEZPIECZEŃSTWO NA RUSZTOWANIACH RUCHOMYCH

Norma UNI EN 1004 reguluje konstrukcję, użytkowanie i konserwację pomostów na kołach i rusztowań ruchomych. Także w tym przypadku stabilność, wytrzymałość podestu roboczego, możliwość przekroczenia maksymalnych dopuszczalnych wiąże się z przestrzeganiem prawidłowych zasad postępowania, aby zapewnić bezpieczeństwo na rusztowaniach ruchomych. Konieczne jest zatem stosowanie środków ochrony indywidualnej i świadome unikanie takich działań jak na przykład przesuwanie rusztowanie ruchomego, kiedy znajdują się na nim ludzie. Podstawowe zasady to:
• upewnienie się, że koła rusztowania ruchomego są zablokowane
• zakotwienie pomostu lub rusztowania ruchomego do konstrukcji, na której się prowadzi prace
• wypoziomowanie podłoża, na którym poruszają się koła albo, alternatywnie, używanie profesjonalnego rusztowania ruchomego umożliwiającego pracę na nierównym podłożu
• unikanie nadmiernego wychylania się poza rusztowanie ruchome
• zakładanie kasku ochronnego nawet, gdy nie pracuje sie na rusztowaniu ruchomym tylko w jego pobliżu.
W przypadku, gdy pomost na kołach (rusztowanie ruchome) zostanie uszkodzony, można rozważyć wymianę uszkodzonych części, zwracając się do doświadczonego sprzedawcy, które potrafi także udzielić potrzebnej pomocy technicznej.

DRABINY

Dekret ustawodawczy nr 81 z dnia 09.04.2008 (Dz. U. nr 101 z dnia 30.04.08) "Tekst jednolity w sprawie zdrowia i bezpieczeństwa pracy". UNI EN 131 (maj 2007) "Drabiny przenośne" część 1, 2, 3, 4. Dekret ustawodawczy nr 206 z dnia 06.09.2005 (Dz. U. 235 z dnia 08.10.05 Dodatek Zwyczajny nr
162) Kodeks Konsumenta.

Aby uznać drabinę za zgodną z obowiązującymi przepisami (Dekret ustawodawczy nr 81 z dnia 09 kwietnia 2008, art. 113), producent musi:
1. zaprojektować i wykonać drabinę zgodnie z przepisami Dekretu ustawodawczego nr 81/2008
2. dołączyć do drabiny instrukcję obsługi i konserwacji zgodnie z przepisami Dekretu ustawodawczego nr 81/2008

Dekret ustawodawczy nr 81/2008 dopuszcza odstępstwa (Załącznik XX) od przepisów o charakterze konstrukcyjnym, o których mowa w ustępie 3, 8 i 9 art.113, które można streścić następująco:
1. ustęp 3, proste schody przenośne - informacje o zastosowanych materiałach, wskazania konstrukcyjne do drabin drewnianych, informacje o elementach przeciwpoślizgowych, które należy umieścić na brzegach
2. ustęp 8, schody przenośne składające się z dwóch lub większej liczby elementów łączonych (typu włoskiego lub innych) - nie mogą przekraczać 15 m długości, z zastrzeżeniem wymogów specjalnych; jeżeli są dłuższe niż 8 m muszą być wyposażone w podpory dystansowe zmniejszające strzałkę ugięcia
3. ustęp 9, drabiny podwójne - nie mogą przekraczać wysokości 5 m i muszą być wyposażone w urządzenie zapobiegające szerszemu rozłożeniu się drabiny, poza określony limit bezpieczeństwa.

Warunkiem umożliwiającym zastosowanie odstępstwa od przepisów określonych w przywołanych ustępach 3, 8 i 9 art.113 Dekretu ustawodawczego nr 81/2008, są następujące okoliczności:
1. drabiny przenośne są wykonane zgodnie z normą techniczną UNI EN 131
2. producent przekazał certyfikaty określone w ww. normie technicznej, wystawione przez oficjalne laboratorium
3. do drabin przenośnych dołączona jest karta lub książeczka zawierająca szereg informacji o rodzaju produktu, o prawidłowym zastosowaniu, o eksploatacji i konserwacji. W książeczce muszą być także podane dane laboratorium, które przeprowadziło próby określone w normie technicznej UNI EN 131, numery identyfikacyjne certyfikatów oraz datę ich wystawienia; musi ona także zawierać oświadczenie producenta o zgodności z normą techniczną UNI EN 131.

PODCZAS UŻYTKOWANIA

1. można używać drabin przenośnych do lekkich i krótkotrwałych prac, robiąc przerwy w pracy i odpoczywając na ziemi
2. nie należy przekraczać maksymalnego dopuszczalnego obciążenia drabiny
3. drabinę może użytkować pojedynczo jedna osoba
4. należy zawsze wchodzić przodem do drabiny i utrzymywać ciało centralnie między słupkami
5. wchodząc, schodząc lub ustawiając się na drabinie zależy zawsze mocno się trzymać jedną ręką
6. należy ustawiać obie stopy na jednym stopniu/schodku
7. nie należy nigdy ustawiać jednej stopy na jednym stopniu/schodku a drugiej na innym
8. nie należy pod żadnym względem wychylać się na bok
9. nie należy przykładać nadmiernej siły za pomocą narzędzi roboczych, aby zapobiec poślizgnięciu się lub wywróceniu
10. nie należy wchodzić z ciężkimi lub dużymi przedmiotami; w przypadku konieczności używania sprzętu roboczego należy mieć pojemnik na narzędzia zahaczony na drabinie lub do pasa
11. nie należy nigdy wchodzić powyżej czwartego od góry stopnia/ schodka drabiny, jeżeli nie posiada ona platformy z barierką lub zabezpieczeniem
12. w przypadku podwójnych drabin trzyelementowych nie należy nigdy wchodzić powyżej stopnia znajdującego się u szczytu dwóch elementów stojących na ziemi, używając jako podparcia trzeciego elementu wysuniętego przynajmniej na 4 stopnie
13. nie należy wchodzić na element podtrzymujący w drabinach podwójnych
14. żaden operator nie może stać na drabinie, kiedy jest ona przemieszczana
15. po zakończeniu pracy należy złożyć drabinę do minimalnej wysokości w pozycji zamkniętej
16. odnieść narzędzia

KONSERWACJE I NAPRAWA

1. Kontrolę wzrokową należy przeprowadzać codziennie a w przypadku rzadszego używania drabiny - każdorazowo przez jej użyciem
2. Najważniejsze kontrole, jakie należy przeprowadzać, to:
• brak uszkodzeń słupków i schodków/stopni
• stan zużycia nóżek antypoślizgowych
• brak uszkodzeń elementów bezpieczeństwa, poręczy i haków
• połączenie stopni ze słupkiem
• brak uszkodzeń spawów, o ile występują
3. Przeprowadzać okresowo czyszczenie ogólne drabiny, stosując lekki detergent
4. Ewentualne naprawy może przeprowadzać tylko producent, żeby nie stracić ważności certyfikatów wystawianych przez niego dla każdego rodzaju drabiny
5. W przypadku wymiany części lub akcesoriów należy stosować tylko elementy oryginalne

STABILNOŚĆ

1. rusztowania wieżowe na kołach należy montować i użytkować tylko warunkach bezwietrznych
2. stabilizatory należy montować zgodnie ze wskazówkami, w zależności od konfiguracji i wysokości rusztowania
3. maksymalne dopuszczalne obciążenie poziome, spowodowane na przykład pracami prowadzonymi na przyległej konstrukcji, wynosi 25 kg i rozumiane jest jako suma obciążeń zastosowanych przez poszczególnych operatorów znajdujących się na rusztowaniu
4. rusztowania wieżowe na kołach pozostawione bez nadzoru z powodu tymczasowego wstrzymania prac albo ze względu na wiatr należy mocno zakotwić do stałej konstrukcji
5. na szczycie rusztowania nie należy montować dodatkowych nadbudówek ani jakichkolwiek ekranów w postaci elementów szkieletowych, plandek czy innych

KONTROLNE WSTĘPNE

1. Sprawdzić, czy rusztowanie wieżowe na kołach jest zamontowane pionowo, zgodnie z wszystkimi wskazówkami dostawcy mającymi na celu zapewnienie wykonania zgodnie z zasadami sztuki
2. Sprawdzić, czy jakiekolwiek zmiany warunków zewnętrznych nie mogą wpłynąć na bezpieczeństwo użytkowania rusztowania ruchomego (mróz, deszcze, wiatr)

UŻYTKOWANIE

1. niedozwolone jest zwiększanie wysokości rusztowań za pomocą drabin, skrzyń lub innych urządzeń
2. na podest roboczy należy obowiązkowo wchodzić od środka wieży na jeden z trzech możliwych sposobów:
o drabina pionowa ze stopniami, w tym przypadku boczne ramy nośne pełnią funkcję drabiny, ponieważ posiadają antypoślizgową powierzchnię i rozmieszczone są w odległości odpowiadającej przepisowym odstępom
o pochylona drabina ze stopniami
o pochylona drabina ze schodkami
3. wszystkie rusztowania znajdujące się na pomoście, ustawione zgodnie z podanymi wskazówkami, muszą posiadać osłony boczne i deski progowe nawet, gdy używane są jako przejścia a nie jako podesty robocze.
4. jeśli to możliwe, rusztowania wieżowe na kołach używane na zewnątrz budynków muszą być bezpiecznie zamocowane do budynku lub do innej konstrukcji
5. wnoszenie narzędzi i innych materiałów na podesty robocze musi się odbywać wewnątrz wieży, z piętra na piętro, przez specjalne otwory wejściowe, za pomocą lin o odpowiednich wymiarach wciąganych ręcznie. Jeżeli jest to niemożliwe, przedmioty o wadze nieprzekraczającej 50 kg można wciągać po zewnętrznej stronie wieży za pomocą lin o odpowiednich wymiarach wciąganych ręcznie, pionowo, równolegle do wieży i w takiej odległości od niej, by pozostawać w zasięgu działania stabilizatorów.
6. niedozwolone jest stawianie i używanie urządzeń podnośnikowych
7. zakazane jest skakanie po rusztowaniach
8. niedozwolone jest realizowanie połączeń mostowych pomiędzy rusztowaniem wieżowym a budynkiem.
9. rusztowania wieżowe nie są zaprojektowane do tego, by być podnoszone i zawieszane (np. za pomocą dźwigu budowlanego)

PROCEDURY DOTYCZACE PRZEMIESZCZANIA

1. rusztowania wieżowe na kołach można przemieszczać wyłącznie ręcznie, na podłożach trwałych, płaskich, wolnych od przeszkód i dokładnie wypoziomowanych, w warunkach bezwietrznych
2. przed przystąpieniem do przemieszczenia należy zmniejszyć wysokość całkowitą rusztowania maksymalnie do 7,00 m, unieść z ziemi regulowane nóżki oraz stabilizatory o nie więcej niż 20 mm i odblokować hamulce w kołach
3. podczas przemieszczania nie należy przekraczać normalnej prędkości chodu
4. podczas przemieszczania na rusztowaniu nie mogą znajdować się żadne osoby ani przedmioty
5. zabrania się zbliżania do linii elektrycznych na odległość mniejszą niż 5,00 m
6. po zakończeniu przemieszczania wsunąć hamulce do 4 kółek, ponownie wypoziomować rusztowanie, przesunąć stabilizatory do dołu tak, aby zapewnić idealne przyleganie do podłoża.

KONTROLE, DBAŁOŚĆ, KONSERWACJE

1. po pewnym czasie eksploatacji, wg uznania operatora, należy usunąć zabrudzenia z zaprawy, cementu, lakieru, itp., które mogły się pojawić na poszczególnych elementach
2. śruby mocujące i regulacyjne oraz sworznie i tuleje przy poszczególnych złączkach muszą być zawsze dobrze nasmarowane
3. sprawdzić każdorazowo przed montażem, czy części są w idealnym stanie i wymienić te zużyte lub uszkodzone za inne tego samego typu, bezwzględnie oryginalne, zgodnie z wskazówkami producenta
4. podczas przemieszczania, transportu i magazynowania rusztowań należy dbać o to, by żaden element rusztowania nie podlegał obciążeniom mogącym spowodować stałe odkształcenia; unikać zatem nieporządnego składowania oraz składowania wraz z materiałami innego rodzaju.

DOSTĘP DO PODESTÓW ROBOCZYCH

Na podest roboczy należy obowiązkowo wchodzić od środka wieży, poprzeczki nośnych ram bocznych pełnią funkcję drabiny dostępowej. Osoby pracujące na rusztowaniu na kołach muszą używać zabezpieczenia przed upadkiem połączonego z pasem bezpieczeństwa, które ograniczy wolne spadanie do nie więcej niż 0,70 m. Zabezpieczenie to musi biec wzdłuż liny zakotwionej u góry do ostatniej poprzeczki ostatniej nośnej ramy bocznej oraz u dołu do blokady kół w elemencie podstawy. Zabezpieczenie przed upadkiem, pas bezpieczeństwa oraz lina muszą posiadać homologację. W przypadku wchodzenia na piętra za pomocą pochylonej drabiny obowiązują zasady opisane w Instrukcji użytkowania EN 1298.

Faraone