Blog


Obuwie o cechach ochronnych, w odróżnieniu od obuwia roboczego, jest przeznaczone do ochrony użytkowników przed urazami, które mogą mieć miejsce podczas wypadków. Podczas gdy obuwie robocze zapewnia przede wszystkim wygodę użytkowania i walory higieniczne, obuwie o cechach ochronnych zabezpiecza użytkownika przed licznymi urazami występującymi m.in. na stanowiskach pracy.

Rafał Hrynyk

N ależy do szerokiej grupy środków ochrony indywidualnej i zgodnie z ustaleniami powinno spełniać zasadnicze wymagania zawarte w rozporządzeniu ministra gospodarki z 21 grudnia 2005 r., Dz.U. nr 259 poz. 2173 [1].
Występuje ono w trzech podstawowych rodzajach:
- obuwie bezpieczne - spełniające wymagania normy PN-EN ISO 20345:2007 oraz PN-EN ISO 20345:2007/AC:2007 i PN-EN ISO 20345:2007/A1:2008 [2],
- obuwie ochronne - spełniające wymagania normy PN-EN ISO 20346:2007 oraz PN-EN ISO 20346:2007/AC:2007 i PN-EN ISO 20346:2007/A1:2008 [3],
- obuwie zawodowe - spełniające wymagania normy PN-EN ISO 20347:2007 oraz PN-EN ISO 20347:2007/AC:2007 i PN-EN ISO 20347:2007/A1:2008 [4].

Zgodnie z definicją podaną w powyższych normach:
Obuwie bezpieczne jest to obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochronę przed uderzeniem podczas badania z energią równą co najmniej 200 J i przed ściskaniem podczaas badania pod obciążeniem ściskającym równym co najmniej 15 kN [2].
Obuwie ochronne jest to obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków, wyposażone w podnoski zaprojektowane tak, aby zapewniały ochronę przed uderzeniem podczas badania z energią równą co najmniej 100 J i przed ściskaniem podczas badania pod obciążeniem ściskającym równym co najmniej 10 kN [3].
Obuwie zawodowe jest to obuwie mające cechy ochronne, przeznaczone do ochrony użytkownika przed urazami, które mogłyby powstać podczas wypadków [4].

Wszystkie rodzaje obuwia o cechach ochronnych ze względu na rodzaj zastosowanego materiału i technologie wytwarzania można podzielić na obuwie klasyfikacji I (wykonane ze skóry i innych materiałów, z wyłączeniem obuwia całogumowego lub całotworzywowego) oraz obuwie klasyfikacji II (całogumowe - całkowicie wulkanizowane lub całotworzywowe - całkowicie formowane). Dostępne konstrukcje obuwia klasyfikacji I oraz II to: typ A - obuwie z niską cholewą, typ B - trzewik, typ C - obuwie do połowy łydki, typ D - obuwie do kolana oraz typ E - obuwie z cholewką powyżej kolana (rys. 1).


Rys. 1. Podstawowe modele konstrukcyjne obuwia

Niezależnie od klasyfikacji wymagania dla obuwia o cechach ochronnych określone w powyższych normach odnoszą się zarówno do całej konstrukcji obuwia, jak również do poszczególnych elementów konstrukcyjnych, takich jak: wierzch, podszewka przyszwy, podszewka obłożyny, podpodeszwa, język i podeszwa. Należy zwrócić uwagę, że badania potwierdzające poszczególne wymagania zależą od rodzaju zastosowanych materiałów i konstrukcji obuwia, np. sprawdzenie zawartości chromu VI dotyczy elementów wykonanych ze skóry. Komplet wymagań dla elementów konstrukcyjnych obuwia o cechach ochronnych zebrano w tablicy nr 1.

Element konstrukcyjny obuwia

Wymagania

Gotowe obuwie/model - Wysokość wierzchu
- Obszar pięty dla modelu A oraz B, C, D i E
- Właściwości podeszew i ich konstrukcja
- Wytrzymałość połączenia wierzchu z podeszwą
- Szczelność obuwia
- Cechy ergonomiczne (ocena wewnętrznej części obuwia, ocena uwierania przez podnoski, regulacja zapięć, możliwość swobodnego chodzenia, klękania i kucania oraz wchodzenia po schodach)
- Ochrona przed poślizgiem
Wierzch - Grubość
- Wytrzymałość na rozdzieranie
- Właściwości mechaniczne przy rozciąganiu
- Odporność na zginanie
- Przepuszczalność i współczynnik pary wodnej
- Wartość pH
- Hydroliza
- Zawartość chromu VI
Podszewka przyszwy i obłożyny - Wytrzymałość na rozdzieranie
- Odporność na ścieranie
- Przepuszczalność i współczynnik pary wodnej
- Wartość pH
- Zawartość chromu VI
Podpodeszwa/wyściółka - Grubość
- Wartość pH
- Absorpcja i desorpcja wody
- Odporność na ścieranie
- Zawartość chromu VI
- Odporność na ścieranie
Język - Wytrzymałość na rozdzieranie
- Wartość pH
- Zawartość chromu VI
Podeszwa - Grubość podeszew nieurzeźbionych
- Wytrzymałość na rozdzieranie
- Odporność na ścieranie
- Odporność na zginanie
- Hydroliza
- Wytrzymałość połączenia między warstwami
Tab. 1 Wymagania dla obuwia o cechach ochronnych

W przypadku obuwia bezpiecznego i ochronnego podstawowe wymagania odnoszą się również do odporności podeszew na działanie oleju napędowego oraz ochrony palców wynikającej ze stosowania w konstrukcji obuwia podnosków. W przypadku podnosków wymagania dotyczą kształtu i mocowania, wewnętrznej długości, odporności na uderzenie i ściskanie oraz zachowania się podnosków (m.in. odporność na korozję).
Obuwie o cechach ochronnych, tj. obuwie bezpieczne, ochronne i zawodowe, może występować w sześciu kategoriach, w zależności od spełnienia podstawowych oraz dodatkowych wymagań określonych w normach PN-EN ISO 20345, PN-EN ISO 20346 i PN-EN ISO 20347. Wykaz symboli stosowanych do znakowania obuwia o cechach ochronnych zebrano w tablicy nr 2.

Kategoria

Wymagania dla obuwia

Klasyfikacja

Bezpieczne
EN ISO 20345
Ochronne
EN ISO 20346
Zawodowe
EN ISO 20347

SB PB OB Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy I lub II
S1 P1 O1 - Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy
- Zamknięty obszar pięty
- Właściwości antyelektrostatyczne
- Absorpcja energii w obszarze pięty
 I
S2 P2 O2 - Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy
- Zamknięty obszar pięty
- Właściwości antyelektrostatyczne
- Absorpcja energii w obszarze pięty
- Przepuszczalność wody i absorpcja wody
 I
S3 P3 O3 - Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy
- Zamknięty obszar pięty
- Właściwości antyelektrostatyczne
- Absorpcja energii w obszarze pięty
- Przepuszczalność wody i absorpcja wody
- Odporność na przebicie
- Urzeźbiona podeszwa
 I
S4 P4 O4 - Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy
- Właściwości antyelektrostatyczne
- Absorpcja energii w obszarze pięty
 II
S5 P5 O5 - Obuwie spełnia podstawowe wymagania normy
- Właściwości antyelektrostatyczne
- Absorpcja energii w obszarze pięty
- Odporność na przebicie
- Urzeźbiona podeszwa
I
Tab. 2 Kategorie i symbole obuwia o cechach ochronnych

Bibliografia
1.    Rozporządzenie ministra gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. Nr 259 poz. 2173)
2.    PN-EN ISO 20345:2007, PN-EN ISO 20345:2007/AC:2007, PN-EN ISO 20345:2007/A1:2008 "Środki ochrony indywidualnej. Obuwie bezpieczne"
3.    PN-EN ISO 20346:2007, PN-EN ISO 20346:2007/AC:2007, PN-EN ISO 20346:2007/A1:2008 "Środki ochrony indywidualnej. Obuwie ochronne"
4.    PN-EN ISO 20347:2007, PN-EN ISO 20347:2007/AC:2007, PN-EN ISO 20347:2007/A1:2008 "Środki ochrony indywidualnej. Obuwie zawodowe"

Rafał Hrynyk

Pracowania Ochron Rąk i Nóg, Zakład Ochron Osobistych; Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

DZIĘKUJEMY ŻE JESTEŚ Z NAMI!

Zainteresował Cię ten artykuł?
Podziel się nim ze znajomymi !