Blog

Nowo wdrożone rozwiązanie rzeczywiście nie wymaga od obsługujących go pracowników dużej siły. Zastosowane w systemie węże połączone są z urządzeniami samozwijającymi się, a końcówki węży są łatwe do założenia i zablokowania, zatem ich obsługa jest znacząco lżejsza. Dzięki temu nowe rozwiązania zlikwidowały duży wysiłek fizyczny i stres u pracowników.
- wywiad z Jackiem Bocheńskim, głównym inżynierem w wydziale techniki „Kolei Mazowieckich – KM” Sp. z o.o.”

W grudniu ubiegłego roku został Pan laureatem nagrody II stopnia w 45. edycji Ogólnopolskiego Konkursu Poprawy Warunków Pracy, organizowanego m.in. przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Nagrodzony został opracowany przez Pana system wodowania i odfekalniania pojazdów kolejowych w Sekcji Napraw i Eksploatacji Taboru Sochaczew. Proszę przybliżyć naszym Czytelnikom główne założenia tego systemu.

Głównym założeniem systemu wodowania i odfekalniania pojazdów kolejowych wewnątrz i na zewnątrz hali naprawczej jest poprawa warunków pracy i wyprowadzenie tych czynności z hali naprawczej na zewnątrz. Przed zastosowaniem tego systemu wykonywane czynności przy wodowaniu i odfekalnianiu były czynnościami pracochłonnymi i czasochłonnymi, wymagającymi dużego wysiłku, wykonywanymi często w pozycji niewygodnej, wymuszonej i absorbowały wielu pracowników. W trakcie wykonywania tych czynności zachodziła konieczność wielokrotnego składania i rozkładania węży instalacji wodnej (na halach przeglądowych i w torach bocznicowych), a szczególnie węży instalacji ściekowej do urządzenia z beczką ascenizacyjną, oraz transport tej beczki z fekaliami do wyznaczonego punktu zrzutu, znajdującego się poza halą naprawczą, a następnie ponowne rozkładanie i składanie węży instalacji ściekowej.
Ponadto przy czynnościach tych należało zwracać szczególną uwagę na ruch pojazdów kolejowych w obrębie stanowisk pracy w torach bocznicowych oraz na ruch pojazdów transportu wewnętrznego w halach przeglądowych, a także w przypadku awaryjnego wodowania i odfekalniania pojazdów kolejowych – z uwagi na mały odstęp czasu na wykonanie tych czynności.
Dodatkowo, zastosowane rozwiązania nie umożliwiały pracownikom zdobycia informacji o tym, czy zbiorniki były w 100% odfekalnione i zawodowane. W trakcie wykonywania tych czynności zdarzały się przypadki odczepiania się węży ascenizacyjnych (zastosowano typowe węże), co skutkowało zachlapaniem nieczystościami ubrań pracowników (zagrożenia biologiczne) oraz pękania węży do wodowania na halach przeglądowych (co znacznie wydłużało ten proces). Powyższe opisane fakty powodowały występowanie „kolizji” zadań między pracownikami dokonującymi wodowania i odfekalniania a pracownikami dokonującymi przeglądów pojazdów kolejowych, ponieważ te czynności były wykonywane na jednym stanowisku pracy.
W celu poprawienia warunków pracy wykonano i zamontowano poza halą naprawczą system stacjonarny do wodowania i odfekalniania pojazdów kolejowych w Sekcji Napraw i Eksploatacji Taboru Sochaczew, których obsługa będzie wykonywana przez wyznaczonych pracowników z pominięciem prac transportowych urządzenia ascenizacyjnego (beczka z fekaliami na wózku akumulatorowym), konieczności zwijania i rozwijania węży instalacji wodnościekowej oraz ograniczono do minimum „kolizje” z pracownikami zespołu utrzymania pojazdów kolejowych Sekcji.
W nowym systemie zastosowano cztery niezależne od siebie układy w postaci giętkich węży do odfekalniania i wodowania z urządzeniami samozwijającymi się, ze szczelnymi końcówkami dopasowanymi do końcówek pojazdów kolejowych wraz z zespołami pomp zasysających z urządzeniami sterującymi dla całego systemu. Pracownik ma możliwość sprawdzania stopnia opróżniania zbiornika z fekaliami (zastosowany wąż jest przezroczysty), a przy wodowaniu obserwuje przelew (uwaga: tu występują minimalne ubytki wody).
Powyższe rozwiązania zlikwidowały duży wysiłek fizyczny i stres u pracowników, szczególnie w porze nocnej i w okresie zimowym, oraz zagrożenia biologiczne i zagrożenia spowodowane porażeniem prądem elektrycznym. Zastosowanie nowego systemu spowodowało uzyskanie przewidywanego stopnia bezpieczeństwa i utrzymanie tego bezpieczeństwa (przy zachowaniu sprawności technicznej zastosowanych urządzeń) na poziomie niepowodującym szkody dla pracownika przy organizacji pracy przy wodowaniu i odfekalnianiu pojazdów kolejowych.
Nowy system charakteryzuje się prostotą konstrukcji, umożliwia użytkownikowi prawidłową ocenę jego stanu technicznego oraz łatwość dokonywania bieżącej konserwacji. Uruchomione urządzenie spowodowało duże poczucie bezpieczeństwa u pracowników wykonujących czynności przy wodowaniu i odfekalnianiu pojazdów kolejowych, co pozwala na efektywne wykorzystanie czasu pracy.

Przed wprowadzeniem opracowanego przez Pana systemu, główne zagrożenia dla pracowników wykonujących procesy opróżniania nieczystości i uzupełniania wody wynikały z warunków, w jakich były one wykonywane: prace realizowano przy czynnych torach kolejowych i w pobliżu sieci trakcyjnej 3 kV prądu stałego. W jaki sposób zaproponowany przez Pana system pozwala na ograniczenie tych zagrożeń?

Podczas realizacji czynności odfekalniania oraz wodowania pracownicy musieli zwracać szczególną uwagę na ruch pojazdów (kolejowych i transportu wewnętrznego) w obrębie ich stanowisk pracy. Zaprojektowane rozwiązanie jako system stacjonarny znacząco przyspieszyło dotychczasowe czynności i ograniczyło ich realizację do konkretnych miejsc, stanowisk do wodowania i odfekalniania, a tym samym ograniczyło wskazane zagrożenia.
Przed zastosowaniem nowego systemu w zelektryfikowanych torach bocznicowych uzyskaliśmy pozytywną Opinię z Zakładu Elektroenergetyki Instytutu Kolejnictwa w zakresie pracy w pobliżu sieci trakcyjnej 3 kV prądu stałego. W opinii tej podano wytyczne w zakresie eksploatacji Stacjonarnego systemu do wodowania i odfekalniania pojazdów kolejowych w zelektryfikowanych torach bocznicowych.

Proces odfekalniania wiąże się z zagrożeniami biologicznymi dla wykonujących go pracowników. Czy nowy system spowodował, że są oni wolni od tego rodzaju zagrożeń?

Realizacja czynności odfekalniania wiązała się z zagrożeniami biologicznymi dla pracowników głównie w sytuacji przypadkowego odczepienia się węża asenizacyjnego, co skutkowało kontaktem pracownika z nieczystościami. Poziom ryzyka tego typu zagrożeniem w wyniku zastosowania nowego systemu jest akceptowalny. W czasie obsługi tego systemu pracownik nie ma możliwości fizycznej „stykania” się z nieczystościami.

Wcześniej stosowana technologia wiązała się również z dużym obciążeniem fizycznym dla pracowników i wykonywaniem pracy w niewygodnej, często wymuszonej pozycji, natomiast Pański projekt pozwala na zwiększenie nie tylko higieny, ale i wygody pracowników.

Nowo wdrożone rozwiązanie rzeczywiście nie wymaga od obsługujących go pracowników dużej siły. Zastosowane w systemie węże połączone są z urządzeniami samozwijającymi się, a końcówki węży są łatwe do założenia i zablokowania, zatem ich obsługa jest znacząco lżejsza. Dzięki temu nowe rozwiązania zlikwidowały duży wysiłek fizyczny i stres u pracowników.
Ponadto dzięki wyeliminowaniu składania i rozkładania oraz przenoszenia węży instalacji wodno-kanalizacyjnej do wyznaczonego miejsca, oraz jazdy w trudnym terenie zaadaptowanym wózkiem akumulatorowym, system usprawnił organizację pracy, co dodatkowo w pespektywie długofalowej przyniesie wymierne korzyści ekonomiczne.

To już druga taka nagroda w Pana karierze, w 2012 r. w 40. edycji konkursu, nagrodę otrzymał Pana projekt pn. Stałe środki dostępu między dwoma poziomami jako systemowe rozwiązania techniczne w zakresie organizacji pracy na wysokości wewnątrz i na zewnątrz hal naprawczych w Sekcjach Napraw i Eksploatacji Taboru w „Kolejach Mazowieckich – KM sp. z o.o.” Ten projekt z kolei przyczynił się do ograniczenia zagrożeń wynikających z wykonywania prac na wysokości, proszę w kilku słowach przypomnieć na czym polegał.

Istota i sposób rozwiązania w halach naprawczych i budynku administracyjno-socjalno-warsztatowego:
•    zastosowano stałe środki dostępu między dwoma poziomami – czyli pomosty robocze stałe jako wejście na dach taboru kolejowego, wykonano nowe pomosty robocze stałe jako wejście do pudeł taboru kolejowego;
•    zastosowano stałe systemy asekuracji poziomej na stanowiskach przeglądowych dachów taboru kolejowego w systemie chroniącym przed upadkiem z wysokości;
•    zastosowano stałe systemy asekuracji poziomej na dachach budynków przy konserwacji i odśnieżaniu w systemie ograniczającym dostęp do krawędzi;
•    zastosowano stałe systemy asekuracji pionowej przy drabinach wejścia na dach budynku w systemie chroniącym przed upadkiem z wysokości.
Zastosowanie powyższych rozwiązań dostępnych na rynku i ich praktyczne użytkowanie spowodowało uzyskanie przewidywanego stopnia bezpieczeństwa i utrzymanie tego bezpieczeństwa przy zachowaniu sprawności technicznej zastosowanych urządzeń na poziomie niepowodującym szkody dla pracownika przy organizacji pracy na wysokości wewnątrz i na zewnątrz hal naprawczych w Sekcjach Napraw i Eksploatacji Taboru w „Kolejach Mazowieckich – KM” sp. z o.o. oraz znacznie polepszyło komfort pracy pracowników.
Zaznaczam, że nie spotkałem zakładu pracy o tak kompleksowym rozwiązaniu z tego zakresu.

Obie nagrody świadczą o Pana aktywnym zaangażowaniu w problematykę bezpieczeństwa i higieny pracy, poszukiwaniu nowych rozwiązań pozwalających na rzeczywistą poprawę warunków pracy. Czy ma Pan w planie kolejne projekty z tego zakresu?

Liczne szkolenia, studia podyplomowe z zakresu BHP (zrealizowane w CIOP-PIB) oraz kurs na specjalistę ochrony p.poż. (zrealizowany w SGSP) – co umożliwiła mi spółka KM, pomagają oceniać i analizować warunki pracy. Ponadto systematycznie uczestniczę w targach z zakresu BHP w Poznaniu, gdzie mogę znaleźć wiele ciekawych rozwiązań. Współpracuję także z miesięcznikiem „KM – Moja Kolej”, wydawanym przez Koleje Mazowieckie, gdzie w rubryce poświęconej tematyce bezpieczeństwa i higieny pracy publikuję artykuły w zakresie BHP i technicznego bezpieczeństwa pracy. W przeciągu kilku lat napisałem około 30 artykułów przybliżających naszym pracownikom tę niełatwą problematykę.
Przygotowanie tak dużych projektów z zakresu poprawy warunków pracy nie jest sprawą łatwą. Wymaga to znajomości wielu aktów prawnych (rozporządzeń, ustaw, kodeksu pracy, norm), umiejętności ich analizy i wyciągania praktycznych wniosków. Takie przygotowanie daje mi możliwość analizy dostępnych na rynku rozwiązań i ich adaptacji w naszych warunkach pracy, oraz rodzi kolejne pomysły, co przekłada się na kolejne projekty.

Dziękujemy za rozmowę

Rozmowę przeprowadziła redakcja czasopisma "Przyjaciel przy Pracy".

Organizatorem konkursu jest Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, we współpracy z innymi ministerstwami, Naczelną Organizacją Techniczną, urzędami kontroli warunków pracy, instytucjami ubezpieczeniowymi oraz partnerami społecznymi.

Portal Kultura Bezpieczeństwa jest partnerem medialnym konkursu

KATEGORIE KONKURSU

Do udziału w Konkursie mogą być zgłaszane opracowania w trzech kategoriach:

• kategoria A – rozwiązania techniczne i technologiczne,
• kategoria B – prace naukowo-badawcze,
• kategoria C – przedsięwzięcia organizacyjne i edukacyjne.

TERMIN SKŁADANIA WNIOSKÓW

Wnioski Konkursowe należy zgłaszać do Sekretariatu Konkursu
w terminie do 31 sierpnia 2018 r.

Ocena prac zgłoszonych na Konkurs i wręczenie nagród laureatom nastąpi
do 31 grudnia 2018 r.

Informacje na temat Konkursu można uzyskać w Sekretariacie Konkursu
Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy,
00-701 Warszawa, ul. Czerniakowska 16
tel. (22) 623 36 83
e-mail: ciop@ciop.pl