Blog


wsteczstrona 1 z 2
Użyj ← → (strzałek)

Według statystyk Państwowej Inspekcji Pracy1, ponad 70 proc. wypadków śmiertelnych przy pracy, do jakich doszło na budowach w 2009 r., stanowią upadki z wysokości. Poszkodowani w wypadkach najczęściej przebywali na rusztowaniach, dachach, stropach, oknach, drabinach i schodach. Przyczyny zaistniałych wypadków można sklasyfikować jako: przyczyny techniczne, organizacyjne i ludzkie.

Jerzy Obolewicz

W śród przyczyn technicznych dominowały: brak lub niewłaściwe urządzenia zabezpieczające, niewłaściwe środki ochrony zbiorowej, niewłaściwe wykonanie zabezpieczeń przed upadkami z dachów i stropów (krawędzie, otwory technologiczne, świetliki dachowe), ciągów komunikacyjnych, pomostów rusztowań. Do wypadków prowadził często nieodpowiedni stan balustrad, zastosowanie materiałów o nieodpowiedniej wytrzymałości (odpadów), niewłaściwe wykonanie połączeń, usytuowanie zabezpieczeń bezpośrednio przy krawędzi powierzchni, z których może nastąpić upadek. Zwraca też uwagę nieprawidłowy stan pomostów roboczych – luźno ułożone deski, o różnej grubości i długości, często wystające poza obrys rusztowań oraz nieodpowiedni stan zabezpieczenia rusztowań i drabin.
W grupie przyczyn organizacyjnych dominował brak nadzoru, tolerowanie odstępstw od przepisów i zasad bhp przez kierownictwo budowy oraz stosowanie niewłaściwej technologii.
Wśród przyczyn ludzkich dominowały: nieużywanie przez pracowników środków ochrony indywidualnej, urządzeń zabezpieczających i środków ochrony zbiorowe. Często przyczyną była brawura i lekceważenie poleceń przełożonych, niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności czy też nieznajomość zagrożenia.

Bezpieczeństwo na wysokości

Pracą na wysokości jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości min. 1 m nad poziomem ziemi lub podłogi, która jest zaliczana do prac szczególnie niebezpiecznych2. Nie zalicza się do prac na wysokości pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości jej usytuowania, jeżeli powierzchnia ta jest osłonięta ze wszystkich stron do wysokości min. 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi lub jest wyposażona w inne trwałe konstrukcje (urządzenia) chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. Typowe prace na wysokości wykonywane są na: rusztowaniach, drabinach, klamrach; słupach, masztach, konstrukcjach wieżowych, kominach; konstrukcjach budowlanych bez stropów; galeriach, pomostach, podestach. Oprócz prac zasadniczych wykonywane są też prace pomocnicze i czynności dodatkowe, takie jak: przenoszenie i podnoszenie materiałów budowlanych, narzędzi czy urządzeń; przechodzenie po płaszczyznach poziomych na wysokości; wchodzenie lub schodzenie na i ze stanowiska pracy. Podczas wykonywania tych prac mogą wystąpić zagrożenia dotyczące osób wykonujących prace, osób zatrudnionych na stanowiskach sąsiadujących lub osób postronnych znajdujących się w pobliżu prowadzenia prac. Zagrożenia te mogą być wywołane działaniami natury i/lub bezpośredni lub pośrednimi działaniami człowieka.

Hidden Content


Najlepszym sposobem bezpiecznego prowadzenia procesu budowlanego (w tym robót na wysokości) jest zarządzanie bezpieczeństwem pracy uwzględniającym aspekty związane z wykonywaną pracą, takie jak: ustalenie zagrożeń i możliwości ich zlikwidowania, a w razie braku takich możliwości – zastosowanie odpowiednich środków w celu ochrony, kontrolowanie istniejącego stanu bhp oraz instruowanie pracowników w tym zakresie. Bezpieczeństwo pracy w procesach budowlanych można analizować w kategoriach technicznych, organizacyjnych i ludzkich (rys.1). Źródło: opracowanie własne
wykres

Wymagania dotyczące ludzi

Za bezpieczeństwo i ochronę zdrowia podczas wykonywania prac na wysokości odpowiadają zarówno pracodawcy jak i pracownicy.

Pracodawca jest odpowiedzialny za:

  • przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego przy wykonywanych pracach,
  • likwidowanie zagrożeń u źródeł ich powstania,
  • stosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych,
  • nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej,
  • instruowanie pracowników w zakresie bhp,
  • informowanie o istniejących zagrożeniach, w szczególności o zagrożeniach, przed którymi chronić ich będą środki ochrony indywidualnej oraz przekazanie informacji o zasadach ich stosowania,
  • wyznaczenie koordynatora ds. bhp, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców.

Pracownicy są obowiązani w szczególności do:

  • przestrzegania czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,
  • przestrzegania regulaminu pracy,
  • przestrzegania przepisów i zasad bhp oraz przepisów przeciwpożarowych,
  • dbania o dobro zakładu pracy oraz ochronę jego mienia.

Uczestnicy procesu budowlanego (inwestor, projektant, kierownik budowy) zostali zobowiązani do wypełniania obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia3.

Inwestor jest odpowiedzialny m.in. za:

  • zorganizowanie procesu budowy z
  • uwzględnieniem zawartych w przepisach wymogów bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
  • zapewnienie opracowania projektu budowlanego,
  • zapewnienie opracowania planu BIOZ przed rozpoczęciem budowy, jeśli jest wymagany,
  • zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy.

Projektant jest odpowiedzialny m.in. za:

  • sporządzenie projektu architektoniczno-budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej ( w tym bhp),
  • sporządzenie informacji BIOZ – ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie BIOZ,
  • koordynowanie techniczne wymaganych opracowań projektowych, zapewniające uwzględnienie zawartych w przepisach zasad BIOZ w procesie budowy, z uwzględnieniem specyfiki projektowanego obiektu budowlanego.

Kierownik budowy jest odpowiedzialny m.in. za:

  • sporządzenie lub zapewnienie sporządzenia planu BIOZ, jeżeli wymagają tego przepisy,
  • koordynowanie działań zapewniających przestrzeganie podczas wykonywania prac budowlanych zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia zawartych w przepisach BHP,
  • wprowadzenie niezbędnych zmian w informacji BIOZ oraz w planie BIOZ, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych.

Prace na wysokości mogą wykonywać wyłącznie pracownicy posiadający aktualne orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do tej pracy. Powinni oni odbyć okresowe badania lekarskie:

  • przy pracach na wysokości do 3m – badania co 3-5 lat (według wskazań lekarza),
  • przy pracach powyżej 3 m – badania co 2-3lata (w zależności od wskazań lekarza),
  • po ukończeniu 50 lat – corocznie.

Zabronione jest zatrudnianie przy pracy na wysokości kobiet ciężarnych poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami posiadającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem) oraz zatrudnianie młodocianych – osób, które ukończyły 16 lat, a nie przekroczyły 18 lat, przy pracach na wysokości powyżej 3 m grożących upadkiem z wysokości, a w szczególności przy robotach związanych budowlanych przy budowie, naprawie i czyszczeniu kominów; pracach związanych z przymusową pozycją w przestrzeni ograniczonej i narażających pracowników młodocianych na zmienny mikroklimat, prowadzonych na zewnątrz budynku. Dopuszcza się zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 17 lat na wysokości do 10 m, w wymiarze do 2 godz./dobę, pod warunkiem pełnego zabezpieczenia przed upadkiem i wyłączenia innych zagrożeń.

Organizacja pracy na wysokości

Przed rozpoczęciem pracy na wysokości należy zorganizować:

  • bezpośredni nadzór na tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,
  • odpowiednie środki zabezpieczające,
  • instruktaż pracowników.
wsteczstrona 1 z 2
Użyj ← → (strzałek)