Blog

Wyniki ostatniego badania opinii publicznej wskazują, że niepewność zatrudnienia lub reorganizacja w miejscu pracy są postrzegane jako najczęstsza przyczyna stresu związanego z pracą

• Połowa europejskich pracowników uważa, że stres w pracy jest zjawiskiem powszechnym, a zdaniem 40% z nich problemy związane ze stresem nie są prawidłowo rozwiązywane w ich miejscu pracy.
• Niepewność zatrudnienia lub reorganizacja w miejscu pracy są postrzegane jako najczęstsza przyczyna stresu w pracy w Europie.
• Poziom świadomości na temat istniejących programów lub strategii ułatwiających pracownikom kontynuowanie pracy do momentu osiągnięcia lub po przekroczeniu wieku emerytalnego jest niski, choć większość osób opowiada się za wprowadzaniem takich programów lub strategii.

Przywołane powyżej kwestie stanowią główne ustalenia trzeciej edycji ogólnoeuropejskiego badania opinii publicznej przeprowadzonego przez Ipsos MORI w imieniu Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA).

Stres związany z pracą

Mniej więcej połowa pracowników w Europie (51%) uważa, że stres jest zjawiskiem powszechnym w ich miejscu pracy, przy czym zgodnie z wynikami badania 16% z nich uznało, że zjawisko to występuje „bardzo często”. Kobiety częściej niż mężczyźni uznawały stres związany z pracą za zjawisko powszechne (54% wobec 49%), podobnie jak pracownicy w wieku 18–54 (53%) w porównaniu z pracownikami powyżej 55 roku życia (44%). Postrzeganie zjawiska stresu związanego z pracą jest również zróżnicowane w poszczególnych sektorach – pracownicy służby zdrowia i sektora opieki najczęściej wskazywali, że stres jest zjawiskiem powszechnym w ich miejscu pracy (61%, w tym 21% respondentów, którzy stwierdzili, że stres towarzyszy im w pracy „bardzo często”).

- 41% pracowników w Europie uważa, że problemy związane ze stresem nie są odpowiednio rozwiązywane w ich miejscu pracy, przy czym zdaniem 15% z nich działania w tym zakresie są »dalece niewystarczające«. Podejmowane przez nas działania w bardzo dużym stopniu koncentrują się na eliminowaniu zagrożeń psychospołecznych, takich jak stres, w miejscu pracy. W przyszłym roku zamierzamy rozpocząć inicjatywę „Zarządzanie stresem” realizowaną w ramach kampanii Zdrowe i bezpieczne miejsce pracy. Chcemy uświadomić europejskim przedsiębiorstwom o różnej wielkości, które prowadzą działalność w różnych sektorach, że problemy związane z zagrożeniami psychofizycznymi można rozwiązywać w ten sam logiczny i systematyczny sposób, w jaki rozwiązuje się inne kwestie związane ze zdrowiem i bezpieczeństwem" - podkresla Christa Sedlatschek, Dyrektor EU-OSHA.

Między odsetkiem pracowników twierdzących, że stres jest zjawiskiem powszechnym w ich miejscu pracy, a odsetkiem pracowników wyrażających opinię, że stres związany z pracą nie jest odpowiednio kontrolowany, istnieje związek. Siedmiu na dziesięciu (72%) pracowników w Europie, którzy stwierdzili, że rzadko doświadczają stresu w swoim miejscu pracy, uznało również, że nadzór nad kwestiami związanymi ze stresem jest sprawowany w prawidłowy sposób; z drugiej strony sześciu na dziesięciu (58%) pracowników, którzy wskazali, że często mają do czynienia ze stresem w miejscu pracy, wyraziło również opinię, że nadzór na kwestiami związanymi ze stresem nie jest sprawowany w odpowiedni sposób.
Niepewność zatrudnienia lub reorganizacja w miejscu pracy są postrzegane jako najczęstsza przyczyna stresu w pracy w Europie (72%) – za inne istotne czynniki stresogenne uznaje się liczbę przepracowanych godzin lub poziom obciążenia pracą (66%). Młodsi pracownicy (osoby w wieku od 18 do 34 lat) uznały jednak obydwa te czynniki łącznie za najbardziej stresogenne (69%). Ponadto pracownicy służby zdrowia i sektora opieki znacznie częściej niż pozostałe grupy zawodowe wskazywali liczbę przepracowanych godzin/obciążenie pracą jako główne źródło stresu w pracy (77%).

W państwach o wyższym poziomie długu publicznego pracownicy częściej wskazują niepewność zatrudnienia lub reorganizację w miejscu pracy jako główną przyczynę powstawania stresu; 73% pracowników w państwach, w których poziom długu publicznego przekracza 90% PKB deklaruje, że niepewność zatrudnienia lub reorganizacja w miejscu pracy stanowi powszechną przyczynę stresu w miejscu pracy – w państwach, w których dług publiczny kształtuje się na poziomie 60% lub mniej PKB odsetek ten wynosi 66% [1].
Sześciu na dziesięciu pracowników (59%) postrzega niedopuszczalne zachowania, takie jak mobbing lub nękanie, za powszechną przyczynę stresu w miejscu pracy (59%). Problemy takie jak brak wsparcia ze strony kolegów lub przełożonych (57%), brak jasności co do podziału obowiązków i zakresu odpowiedzialności (52%) lub ograniczona możliwość wpływania na kształt modeli pracy (46%) były rzadziej wskazywane jako powszechne przyczyny stresu w miejscu pracy.

Aktywne starzenie się

Połowa osób, które wzięły udział w badaniu opinii w Europie (52%), spodziewa się, że do 2020 r. odsetek pracowników w wieku 60+ ulegnie zwiększeniu w ich miejscu pracy (43% z nich uznaje to za mało prawdopodobne). Pracownicy w wieku 55+ częściej wskazywali, że do 2020 r. odsetek osób w wieku 60+ w ich miejscu pracy ulegnie zwiększeniu (59%), niż pracownicy w wieku od 35 do 54 lat (54%), oraz młodsi pracownicy w wieku od 18 do 34 lat (45%).
Co ósmy pracownik (12%) był świadomy istnienia strategii i programów ułatwiających starszym pracownikom wykonywanie pracy do momentu osiągnięcia i po przekroczeniu wieku emerytalnego. Poziom wiedzy na temat tych strategii zwiększa się wraz z wielkością miejsca pracy – odsetek osób zdających sobie sprawę z ich istnienia waha się od 7% w najmniejszych miejscach pracy (1–10 pracowników) do 19% w największych miejscach pracy (ponad 250 pracowników). 61% osób, które nie są świadome istnienia takich programów i strategii, wyraziło poparcie dla pomysłu ich wprowadzenia. Wśród grup bardziej skłonnych do wspierania wprowadzania tych strategii należy wymienić kobiety, pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, pracowników służby zdrowia lub pracowników sektora opieki oraz osoby zatrudnione w dużych miejscach pracy. Starsi pracownicy w wieku 55+ są tylko nieznacznie bardziej zainteresowani wspieraniem takich strategii niż młodsi pracownicy (64% wobec 61% pracowników w wieku od 35 do 54 lat oraz 60% pracowników w wieku od 18 do 34 lat).

W odpowiedzi na pytanie, czy ich zdaniem starsi pracownicy w wieku 60+ są bardziej podatni na pewnego rodzaju zachowania niż pozostali pracownicy:

• zaledwie dwóch na dziesięciu pracowników (22%) stwierdziło, że starsi pracownicy częściej padają ofiarą wypadków w miejscu pracy niż pozostali pracownicy (na istnienie takiego związku zgodnie wskazywali pracownicy wszystkich grup zawodowych, choć opinia ta była nieznacznie bardziej powszechna wśród pracowników fizycznych);
• prawie trzech na dziesięciu pracowników (28%) uznało, że starsi pracownicy w wieku 60+ są mniej wydajni w miejscu pracy od pozostałych pracowników;
• czterech na dziesięciu (42%) pracowników uznało, że starsi pracownicy gorzej znoszą stres w miejscu pracy niż ich młodsi koledzy, podczas gdy nieznacznie większa liczba pracowników wyraziła odwrotną opinię (48%); oraz
• sześciu na dziesięciu pracowników (60%) uważa, że pracownicy w wieku 60+ dysponują mniejszą zdolnością do przystosowania się do zmian w miejscu pracy niż pozostali pracownicy, przy czym taką opinię podtrzymała połowa (49%) starszych pracowników w wieku 55+ (należy przy tym podkreślić, że co trzeci pracownik (33%) uważa, że dysponuje wyższą zdolnością do przystosowania się do zmian w miejscu pracy niż pozostali pracownicy).

Pobierz sprawozdanie (w j. angielskim).

[EU OSHA]

[1] Dane dotyczące wysokości długu publicznego wyrażonego jako % PKB zostały przekazane przez Eurostat i obejmują 2 kw. 2012 r. Państwa, w których wysokość długu publicznego przekracza 90% PKB, to Grecja, Włochy, Belgia, Irlandia, Portugalia, Francja i Islandia. Państwa, w których wysokość długu publicznego kształtuje się na poziomie 60% lub niższym, to Polska, Finlandia, Łotwa, Dania, Słowacja, Szwecja, Czechy, Litwa, Słowenia, Rumunia, Luksemburg, Bułgaria, Estonia, Szwajcaria, Liechtenstein i Norwegia.